Trong bối cảnh toàn cầu hướng tới mục tiêu phát triển bền vững, ngành công nghiệp nhựa đang chứng kiến sự dịch chuyển rõ rệt sang các giải pháp thân thiện môi trường. Một dấu hiệu nổi bật cho xu thế này chính là sự gia tăng nhanh chóng về số lượng đơn xin cấp bằng sáng chế liên quan đến nhựa sinh học và công nghệ tái chế hóa học.
Nhựa sinh học – điểm sáng đổi mới
Nhựa sinh học, được sản xuất từ các nguồn nguyên liệu tái tạo như tinh bột bắp, mía hoặc cellulose, đang dần thay thế vai trò của nhựa truyền thống. Theo thống kê gần đây từ các tổ chức sở hữu trí tuệ quốc tế, số lượng đơn sáng chế về nhựa sinh học đã tăng trưởng đều đặn với tốc độ trên 20% mỗi năm kể từ năm 2020.
Số lượng đơn xin cấp bằng sáng chế liên quan đến nhựa sinh học (bioplastics) đã ghi nhận hai đỉnh lớn vào các năm 2003 và 2021, đánh dấu các giai đoạn bùng nổ đổi mới công nghệ trước khi sản phẩm thương mại thực sự có bước tiến trên thị trường. Tuy nhiên, đáng chú ý là vào năm 2021, số lượng đơn sáng chế đã giảm đáng kể so với mức đỉnh đầu tiên năm 2003.
Các tập đoàn hóa chất và vật liệu nổi tiếng như BASF, NatureWorks hay Total Corbion PLA đang đầu tư mạnh mẽ vào nghiên cứu những dòng vật liệu mới như PLA, PHA, PBAT — những sản phẩm vừa thân thiện với môi trường, vừa đáp ứng tốt yêu cầu ứng dụng trong nhiều ngành công nghiệp.
Tái chế hóa học – bứt phá công nghệ
Song hành cùng nhựa sinh học, công nghệ tái chế hóa học cũng đang mở ra một kỷ nguyên mới cho ngành nhựa toàn cầu. Khác với tái chế cơ học truyền thống, tái chế hóa học cho phép phân tách nhựa thành các thành phần hóa học cơ bản, giúp tái sử dụng như nguyên liệu mới với chất lượng gần như nguyên bản.
Lượng đơn sáng chế trong mảng tái chế hóa học — đặc biệt liên quan đến các quy trình như pyrolysis (nhiệt phân), depolymerization (phân hủy polymer), và enzymatic recycling (tái chế bằng enzyme) — đã ghi nhận mức tăng trưởng trên 30% trong ba năm qua. Nhiều tên tuổi lớn như Eastman Chemical, Carbios hay Loop Industries đang tiên phong nắm giữ các bằng sáng chế quan trọng, tạo lợi thế cạnh tranh trong cuộc đua xanh hóa ngành nhựa.
Những xu hướng đáng chú ý
-
Nhựa sinh học có thể tái chế hóa học: Các sáng chế hiện nay đang tập trung phát triển loại nhựa sinh học vừa có khả năng tự phân hủy, vừa dễ dàng tái chế bằng phương pháp hóa học, mở ra mô hình vòng đời tuần hoàn cho sản phẩm nhựa.
-
Tối ưu chi phí và hiệu suất: Các nhà sáng chế không chỉ nhắm đến tính bền vững, mà còn chú trọng cải tiến độ bền cơ học, khả năng chịu nhiệt và giảm giá thành sản xuất.
-
Châu Á vươn lên mạnh mẽ: Các quốc gia như Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc đang nổi lên như những trung tâm sáng chế mới, với lượng đơn đăng ký tăng nhanh, góp phần định hình tương lai công nghệ xanh trong ngành nhựa.
Sự gia tăng vượt bậc trong số lượng đơn xin cấp bằng sáng chế liên quan đến nhựa sinh học và tái chế hóa học không chỉ cho thấy xu thế tất yếu của đổi mới sáng tạo vì môi trường, mà còn phản ánh sự cạnh tranh ngày càng gay gắt trên thị trường toàn cầu. Trong bối cảnh này, những doanh nghiệp đón đầu công nghệ xanh sẽ nắm giữ lợi thế lớn trong tương lai gần.
